Saçtaki kıl foliküllerin etrafında saçın rengini sağlayan pigment (melanin) hücreleri bulunur. Zamanla saç folikülleri pigment hücrelerini kaybederek beyaz saç rengine dönüşür. İnsanlar yaşlandıkça saç renginin değişmesi normaldir. Fakat gri veya beyaz saç, hayatın hemen hemen her döneminde ortaya çıkabilir.

Genetik faktörler, vitamin eksiklikleri, beslenme faktörleri, stres, saç boyaları ve diğer faktörler neden olabilir.

Bu blogda, erken beyazlamış saçların yaygın nedenlerini yanı sıra bazı durumlarda beyazlama sürecini yavaşlatmanın veya engellemenin süreçlerinden bahsedeceğiz.

Beyaz Saçın Nedensel Faktörleri:

Bir kişinin saçlarının beyazlamasına neden olan yaş dışında birçok neden olabilir. Beyaz ve gri saçlar her yaşta çıkmaya başlayabilir ve bir dizi farklı faktörden kaynaklanabilir.

1. Vitamin eksiklikleri

Beyazlama çoğunlukla genetik olsa da, B-6 vitamini, B-12, biotin, D vitamini veya E vitamini eksiklikleri erken beyazlamaya neden olabilir.

Beslenme eksikliklerinin pigmentasyonu etkilediğini birçok çalışmada tespit edilmiştir, beyaz saç vitamin eksikliğine bağlı olan kişilerde vitamin takviyesi ile geri dönecektir.

International Journal of Trichology dergisinde bildirilen 2016 tarihli bir araştırma makalesinde, 25 yaşın altındaki erken saç beyazlaması ile ilgili faktörleri incelenmiş. Erken saç beyazlaması olan katılımcılarda vücutta demir depolayan serum ferritin, B-12 düşük seviyelerde yaygın olduğunu tespit edilmiş. Erken yaşta saç beyazlaması yaşayanlarda kandaki vitamin değerlerine bakılması gerekir.

2. Genetik

Indian Journal of Dermatology, Venereology and Leprology’de yayınlanan 2013 tarihli bir çalışmanın sonuçlarına göre bir kişinin saçının erken beyazlaması büyük ölçüde genetiğe bağlıdır. Saçtaki melanin kaybı, özellikle 30’lu yaşlardan sonra doğal olarak meydana gelir. Bununla birlikte, saç rengi kaybı büyük ölçüde genleriniz tarafından belirlenir. Ebeveynleriniz erken beyazlama yaşadıysa, muhtemelen sizin de saçınız erken beyazlaşacaktır.

İnternette ve ürün pazarlamacıları tarafından yapılan iddialara rağmen, neden genetik ise beyaz saçı tersine çevirmek çoğu kez zordur.

3. Oksidatif stres

Beyazlama çoğunlukla genetik olsa da, saç beyazlaşma süreci erken yaşlarda gerçekleştiğinde vücuttaki oksidatif stres rol oynayabilir.

Serbest radikaller, hücrelere zarar veren, yaşlanmaya ve hastalığa neden olan kararsız moleküllerdir, antioksidanlar serbest radikallerin zararlı etkilerini ortadan kaldırırlar. Oksidatif stres, antioksidanlar serbest radikallerin zararlı etkilerine karşı koymak için yeterli olmadığında dengesizliklere neden olur. Vücutta antioksidanlar azaldığında oksidatif stres artar. Stresli yaşam tarzı, trans yağ ve rafine şeker içeren hazır ve paketli gıdalar, günde 7-8 saatten daha az uyku, hava kirliliği yüksek olan çevrede yaşamak vücuttaki oksidatif stresi artırır.

4. Eşlik Eden Hastalıklar

Tiroid hastalıkları, alopesia areata (saç kıran) hastalığında da saçlar beyazlama eğilimindedir.

5. Stresli Yaşam

Stresin saçların erken beyazlamasına neden olabileceği yaygın olarak düşünülmektedir. 2021 yılında yayınlanan Columbia Univ tarafından yapılan bir araştırmada saçların strese bağlı olarak beyazlaşabildiğini ve dahası stres düzeyi azalınca tekrar eski rengini alabildiğini tespit edilmiştir.

6. Sigara içmek

İtalyan da yapılan 2013 tarihli bir araştırmada, sigara içenlerin sigara içmeyenlere göre 30 yaşından önce beyazlamaya başlama olasılığının 6 kat daha fazla olduğunu tespit edilmiştir.

Journal of the American Academy of Dermatology’de 2015 yılında yayınlanan bir araştırmada, sigara içmenin genç erkeklerde 20’li yaşlarda saçlarda erken beyazlaşma ile ilgili bağlantılı olduğunu tespit edilmiştir.

7. Kimyasal saç boyaları ve saç ürünleri

Kimyasal saç boyaları ve saç ürünleri, hatta şampuanlar bile erken saç beyazlamasına katkıda bulunabilir. Bu ürünlerin çoğu melanini azaltan zararlı bileşenler içerir.

Birçok saç boyasında bulunan hidrojen peroksit de bu tür zararlı kimyasallardan biridir. Saçların rengini açan ürünlerin aşırı kullanımı da zamanla beyazlamasına neden olur.

Erken Beyaz Saçı Önleme ve Tersine Çevirme

Sebep genetik veya yaşlanma ise, çoğu kez süreç önleyemez veya tersine çevrilemez. Bununla birlikte, altta yatan bir neden varsa beyazlayan saçları tedavi etmek renk pigmentasyonunun geri dönmesini sağlamaktadır.

Vitamin eksiklikleri erken beyaz saçların nedeni olduğunda, bunları düzeltmek sorunu tersine çevirebilir veya kötüleşmesini önleyebilir.

Daha fazla antioksidan içeren sebze ve meyveler de dahil olmak üzere antioksidan bakımından zengin gıdalardan oluşan beslenme alışkanlığı, saçların beyazlamasını önlemeye yardımcı olabilir. Ve sigarayı bırakmak…

SON SÖZ:

Erken beyazlama olasılığı, saç köklerinizin melanin üretiminin azalması nedeniyle oluşur. Bazen stres, kötü beslenme alışkanlıkları ve vücuttaki oksidatif stresi artıran diğer yaşam tarzı faktörleri melanin üretimini durdurabilir. Bu sorunlar tersine çevrildiğinde, melanin tekrar oluşur. Mezoterapi tedavi seçenekleri de saçlardaki renk kazanımına yardımcı olacaktır.

Yine de çoğu durumda, grileri görmeye başladığınız yaşlar ve bunların kapsamı genleriniz tarafından kontrol edilir. Genetik olarak oluşan beyazlayan saçlar çoğu kez geri alınamaz. Fakat son yıllardaki mezoterapi seçeneklerinin gelişmesi ile genetik faktörlere bağlı olsa da süreç yavaşlatılabiliyor ve renk geri kazanımı sağlanabiliniyor.

Mezoterapi tedavi seçeneği erken saç beyazlamasının her döneminde etkili olabileceği tespit edilmiştir.

Beyazlarınızı kamufle etmek veya kabullenmek her ikisi de sizin tercihiniz. Kendinizi ayna karşısında nasıl mutlu hissediyorsanız o sizsinizdir.

Doç. Dr. Ebru Karagün

Dermatoloji Uzmanı