Akne vulgaris, kıl köklerinin ve yağ bezleri biriminin kronik iltihabi bir hastalığıdır. Genellikle ergenlik döneminde başlar, fakat bitiş zamanı değişkendir.

Akne (sivilce) oluşumun nedenlerinde dört ana bileşen vardır.

a) Sebum (yağ) artışı
b) Kıl köklerinin tıkanması
c) Kıl köklerinde bakterilerin çoğalması (Propionibacterium Acnes)
d) Kıl kökü ve çevresinde iltihabi süreç

Akne (sivilce), bezlerinin fazla yağ bulunduğu başta yüz olmak üzere sırt, göğüs ve omuzlarda yerleşir. Başlangıç lezyonları siyah noktalardır. Deriden kabarık kızarıklık enflamasyonun ilk belirtileri olup, bunları içi iltihap dolu kabarcıklar izler. Seyrek olarak yağ bezlerinin çok irileştiği ve deri altında nodüllerin oluşumuna neden olduğu kistler görülür. Akne (sivilce) tedavisinde en önemli durum çok iyi bir doktor-hasta iletişimidir. Aknenin şiddetine göre sürme tedavi (kremler), ağızdan hap tedavileri veya medikal kozmetik işlemler uygulanabilir. Hangi yöntem olursa olsun tedavi sabır ister, en az üç-altı aylık bir süreç gerekir.

Yiyeceklerle ve Akne ( Sivilce ) Arasında İlişki Var Mı?

Direkt bağlantı bulunamamış
• Diyetin aknedeki rolü tartışmalı
• Ancak yüksek glisemik indeksli (KAN ŞEKER DÜZEYİNİ HIZLA YÜKSELTEN) GIDALARDAN UZAK DURULMALI
• Süt ve süt ürünlerini ABARTMADAN TÜKETMELİ
• Doymuş yağlar AKNEYİ ALEVLENDİREBİLİR
• Sivilcenizi artırdığı fark ettiğiniz yiyecekleri yememeli!

Akneye Neden Olması Muhtemel Gıdalara Örnekler

Yüksek glisemik yükü olan gıdalar*
Şeker ve glukoz şurubu içeren gıdalar
Unlu gıdalar (ekmek, makarna, vs.)
Patates
Havuç
Pirinç
Mısır gevreği
Şeker içeriği yüksek olan meyveler (karpuz, üzüm, muz)
İşlenmiş gıdalar
Enerji içecekleri
Protein tozları
Süt ve süt ürünleri
Süt (yağ miktarından bağımsız)
Sanayi tipi maya ile yapılan peynir, yoğurt, kefir
Dondurma
Peynir altı suyu
Sebze, meyve ve balık yiyen kişilerde akneye daha az rastlandığı yönünde de sonuçlar bildirilmektedir. Antioksidanlar, balık yağı, çinko ve probiyotikler ile ilgili yeterli veri bulunmamaktadır.

İnsülin Direnci ve Obeziteye Akneyi (Sivilceyi) Tetikler Mi?

İnsülin direnci yüzde yağ (sebum) üretimi artırarak akneye neden olabilir. Kilo aldıkça sivilce çıkısında artış olabilir. Aynı zamanda insülin direnci androjenlerin (erkek hormonlarının) üretimini artırarak sivilce çıkışını artırır.

Akne (Sivilce) Gelişiminde Hormonların Rolü Var Mı?

Androjenler (erkek hormonları) akne(sivilce) gelişiminde rol oynamaktadır.
• Ergenlik sonrasında gelişmesinin nedeni bu hormonlardır
İnsülin direnci androjenlerin (erkek hormonlarının) üretimini artırır
• Polikistik over sendromu: yumurtalıklarda kist olanlarda; Kıllanma+ kilo artışı+ adet düzensizliği

Her yumurtalığında kist olan polikistik over sendromu değildir. Kistlerin sayısı- büyüklüğü ve eşlik eden farklı semptomlarla birlikte tanı konulur. Adet düzensizliği içinde 28-40 gün arası adet döngüsü normal kabul edilir. Ve adet düzensizliğinin varsa eğer en az 6 ay boyunca devam etmesi gerekir.

Her Yumurtalığında Kisti Olan = Polikistik Over Sendromu Değildir.

Akne ve Sigara Kullanımı Arasında İlişki Var Mı?

• Sigara kullananlarda akne sıklığı artabilir
• İç̧ilen sigara miktarı ile ş̧iddet arasında bir ilişki olduğu düşünülmekte

Stres ve Düzensiz Uyku ve Akne Arasında İlişki Var Mı?

• Stres akneyi arttırabilir
• Stresle artan böbreküstü hormonları akneyi tetikler
• Yetersiz ve kalitesiz uyku da stres hormonlarını artırmakta ve sivilce oluşumuna ya da sivilce şiddetinde artışına neden olmaktadır.

Akne Tedavisi Nasıl Planlanmalı?

• Tedavi kişiye göre değişir
• Aknenin şiddeti önemli
• Tek bir tedavisi yok & birkaç tedavi birlikte uygulanabilir
• EN ÖNEMLİ NOKTA SABIR!!!!
• En az 2-3 aylık tedavi ile ancak etki görülür
• Sivilceleriniz tekrarlayabilir
• DEVAM TEDAVİSİ ÇOK ÖNEMLİ!
• Tedavi bittikten sonra haftada 1-2 gün önerilen kreme devam edilmelidir.

Aknede Hormon Tedavisi

• Sadece kadın hastalarda önerilmekte
• Hormonal tedavi özellikle androjen (erkek hormonları) fazlalığı bulguları olan (aşırı kıllanma, saçlarda seyrelme) akneli kadınlarda
• En sık doğum kontrol hapları kullanılır.
• 3-6 aylık tedaviden önce etkileri gözlenmez

İz ve Leke Tedavisi

• Erken evrede lekeler, bazı leke kremleri ve güneşten korunmayla tamamen ve kısa sürede ortadan kalkabilir
• İzlerin tedavisi zordur ve sabır gerektirir.
• O nedenle akneli kişilerde mümkün olan en erken dönemde tedavi verilerek iz oluşumunu baştan engellemek çok önemlidir.